مقایسه وضعیت تغذیه‌ای و تعیین برخی عوامل مؤثر بر آن در دانش‌آموزان 11 تا 14 ساله مدارس دولتی و غیرانتفاعی شهر دامغان در سال 1384

سابقه و هدف: در دوره نوجوانی الگوی غذایی نوجوان شکل می‌گیرد، که بر روی نیازها و دریافت مواد غذایی وی مؤثر است. از آن‌جایی که اطلاعات دقیقی در زمینه تفاوت وضعیت تغذیه‌ای نوجوانان در مدارس دولتی و غیرانتفاعی و به ویژه عوامل مؤثر بر آن در نقاط مختلف ایران و شهر دامغان در دست نیست، مبادرت به انجام این مطالعه گردید. مواد و روش‌ها: در این بررسی توصیفی-تحلیلی مقطعی در مجموع 300 دانش‌آموز نوجوان در مدارس دولتی و غیرانتفاعی شهر دامغان به‌طورتصادفی مورد مطالعه قرار گرفتند. پرسش‌نامه این مطالعه علاوه بر اطلاعات دموگرافیک دانش‌آموزان شامل چهار قسمت مختلف تن‌سنجی، 24 ساعت یادآمد خوراک، بسامد خوراک و فعالیت بدنی بوده است. در تحلیل اطلاعات از آزمون‌های آماری کای دو، آزمون دقیق فیشر و آزمون تعمیم یافته فیشر استفاده شده است. یافته‌ها: در مدارس دولتی بر اساس گروه‌بندی صدک‌های BMI برای سن، درصد دانش‌آموزان نوجوان کم‌وزن، طبیعی، دارای اضافه وزن و چاق به ترتیب 10%، 79%، 7% و 4% بوده است؛ درصورتی‌که در مدارس غیرانتفاعی این درصدها به ترتیب 6%، 73%، 16% و 5% می‌باشد (04/0P=) و این اختلاف به جنس دانش‌آموزان بستگی ندارد. در آنالیز رگرسیون فاکتورهای مختلف مؤثر بر این تفاوت مشاهده گردید، که الگوهای دریافت ویتامین‌های B2، B12، شکلات کاکائویی و هم‌چنین انرژی دریافتی روزانه در این مدارس متفاوت می‌باشند. نتیجه‌گیری: شیوع کم‌وزنی در مدارس دولتی و اضافه‌وزنی و چاقی در مدارس غیرانتفاعی، از مشکلات نوجوانان شهر دامغان است؛ لذا کنترل و انجام اقدامات پیش‌گیری کننده ضروری می‌باشد. هم‌چنین تفاوتی که در این مطالعه در شهر دامغان در وضعیت تغذیه‌ای دانش‌آموزان نوجوان دو نوع مدارس دولتی و غیرانتفاعی (به عنوان یک شاخص بیان‌گر تفاوت وضعیت اقتصادی- اجتماعی) مشاهده گردید و به‌وسیله تفاوت در الگوهای مختلف دریافت ویتامین‌ها توضیح داده شد، به‌طور مشابه قابل تعمیم به وضعیت تغذیه‌ای خیلی از نوجوانان ایرانی با وضعیت اقتصادی- اجتماعی متفاوت می‌باشد.